WACHTENWAARD
theoretische
achtergrond
´´One of the most consistent findings emerging from psychotherapy research is that the quality of the therapeutic alliance is a robust predictor of outcome across a range of different treatments and that, conversely, weakened alliances are correlated with unilateral termination by the patient'' (Safran et al., 2011).
WachtenWaard als veilige basis
Uit onderzoek blijkt dat de behandelrelatie de belangrijkste voorspeller is voor het bepalen van behandelsucces (e.a. Meier et al., 2005; Horvath et al., 2011). De behandelrelatie blijkt belangrijker dan de methodiek, de cliënt en behandelaar als individu, de setting, timing enzovoorts. Als de relatie goed is, zal een behandeling beter aanslaan en dus succesvoller zijn (GGZ Standaarden Psychotherapie 2019-2023).
Deze bevindingen zijn goed te begrijpen wanneer er vanuit de hechtingstheorie en epistemisch vertrouwen naar de behandelrelatie en behandeling gekeken wordt (Bowlby, 1973; Fonagy, 2014). Iemands hechtingsstijl wordt (vrijwel altijd) gevormd in de vroege kindertijd, en is een blauwdruk voor verdere relaties. Ben je onveilig gehecht, dan heb je vaak ook weinig epistemisch vertrouwen: het vertrouwen om informatie van anderen als waar aan te nemen. Zowel iemands hechtingsstijl als iemands vermogen tot epistemisch vertrouwen zijn belangrijk voor een succesvolle behandelrelatie.
In veel gevallen hebben cliënten in de (met name specialistische) ggz een onveilige hechtingsstijl en problemen met epistemisch vertrouwen. Hierdoor is het extra lastig om een goede behandelrelatie op te bouwen. Het is dus heel belangrijk om cliënten veiligheid en vertrouwen te laten ervaren, en zo de holding te bieden die nodig is om een behandelproces aan te kunnen gaan.
Dit is dan ook één van de basisaspecten waar WachtenWaard zich op richt. Wanneer een cliënt in nood eindelijk om hulp durft te vragen bij de ggz, zorgt het antwoord ´´We kunnen je nog niet helpen, je hoort over ruim een jaar van ons´´ vaak al voor een breuk in vertrouwen en de relatie tussen cliënt en ggz. Hoe langer het wachten duurt, hoe minder vertrouwen en hoop er overblijft.
Door WachtenWaard in deze periode in te zetten, wordt de boodschap van de ggz naar de cliënt heel anders: ´´We kunnen je nog niet helpen, maar we laten je niet alleen.´´ Met deze boodschap wordt de cliënt serieus genomen en gezien. Dit is van cruciaal belangrijk om een behandelrelatie aan te kunnen gaan gebaseerd op veiligheid en vertrouwen. De behandelaar begint de behandelrelatie dus niet langer met een 1-0 achterstand.
WachtenWaard biedt naast deze impliciete voorbereiding op behandeling, ook expliciete voorbereiding op behandeling. Door cliënten tijdens WachtenWaard te helpen met nadenken over hun klachten, hulpvragen en doelen, over drempels voor therapie en wat hen zal helpen, over ruimte innemen in (groeps)therapie enzovoorts, kunnen ze met meer zekerheid en (zelf)vertrouwen de behandeling starten. Dit maakt het makkelijker voor cliënten om de behandeling aan te (blijven) gaan. Ook helpt de inhoudelijke voorbereiding op behandeling om het begrip en de overeenstemming tussen cliënt en behandelaar te bevorderen. Ook dit ondersteunt de veiligheid in de behandelrelatie die nodig is om het therapieproces aan te kunnen gaan (GGZ Standaarden Psychotherapie 2019-2023).
Kortom: WachtenWaard ondersteunt cliënten zowel direct als indirect. Door direct handvatten aan te reiken en daarnaast indirect te beginnen met het opstarten van een vertrouwensrelatie tussen cliënt en ggz, kunnen cliënten sneller, fijner en beter starten met de behandeling.